Cách hạch toán kế toán đánh giá lại  tài sản cố định theo thông tư 200

Trong quá trình sử dụng, do tác động của nhiều nguyên nhân khác nhau (lạm phát, tiến bộ khoa học kỹ thuật,…) làm cho nguyên giá của TSCĐ và giá trị còn lại của TSCĐ không phản ánh đúng giá thị trường của TSCĐ. Do vậy nếu vẫn căn cứ vào giá trị tại thời điểm mua TSCĐ để tiến hành thu hồi vốn (trích khấu hao) thì vốn kinh doanh của doanh nghiệp không được bảo toàn. Xuất phát từ yêu cầu quản lý, bảo toàn vốn, doanh nghiệp phải đánh giá lại TSCĐ theo mặt bằng giá ở thời điểm đánh giá lại TSCĐ. Việc đánh giá lại được thực hiện theo quyết định của Nhà nước.

Khi đánh giá lại TSCĐ, doanh nghiệp phải tiến hành kiểm kê xác định số tài sản hiện có, thành lập Hội đồng đánh giá lại TSCĐ.

Doanh nghiệp phải xác định lại nguyên giá mới, giá trị còn lại và giá trị hao mòn theo nguyên giá mới. Trên cơ sở đó, doanh nghiệp phải xác định phần nguyên giá, giá trị hao mòn, giá trị còn lại phải điều chỉnh giảm (hoặc tăng) so với sổ kế toán để làm căn cứ ghi sổ.

1. Tài khoản sử dụng.

Khi đánh giá lại TSCĐ, các khoản chênh lệch phát sinh được hạch toán vào Tài khoản 412 – Chênh lệch đánh giá lại tài sản.

2. Phương pháp hạch toán.

Căn cứ vào “Biên bản kiểm kê TSCĐ; Biên bản đánh giá lại TSCĐ”, kế toán xác định và ghi số:

2.1. Trường hợp TSCĐ đánh giá lại có giá trị cao hơn giá trị ghi sổ kế toán: Nguyên giá TSCĐ, hao mòn lũy kế đánh giá lại tăng so với giá trị ghi sổ, kế toán ghi:

Nợ các TK 211, 213, 217 – Nguyên giá TSCĐ (phần nguyên giá điều chỉnh tăng)

Có TK 214 – Hao mòn TSCĐ (2141, 2143, 2147) (phần giá trị hao mòn điều chỉnh tăng)

Có TK 412 – Chênh lệch đánh giá lại tài sản (giá trị còn lại TSCĐ tăng).

2.2. Trường hợp TSCĐ đánh giá lại có giá trị thấp hơn giá trị ghi sổ kế toán: Nguyên giá TSCĐ, hao mòn lũy kế đánh giá lại giảm so với giá trị ghi sổ, kế toán ghi:

Nợ TK 214 – Hao mòn TSCĐ (2141, 2143, 2147) (phần giá trị hao mòn điều chỉnh giảm)

Nợ TK 412 – Chênh lệch đánh giá lại tài sản (giá trị còn lại TSCĐ điều chỉnh giảm)

Có các TK 211, 213, 217 – Nguyên giá TSCĐ (phần nguyên giá điều chỉnh giảm).

2.3. Cuối năm tài chính xử lý chênh lệch đánh giá lại tài sản theo quyết định của cơ quan hoặc cấp có thẩm quyền:

– Nếu Tài khoản 412 có số dư bên Có, và có quyết định bổ sung Vốn đầu tư của chủ sở hữu, ghi:

Nợ TK 412 – Chênh lệch đánh giá lại tài sản

Có TK 411 – Vốn đầu tư của chủ sở hữu.

– Nếu Tài khoản 412 có số dư bên Nợ, và có quyết định ghi giảm Vốn đầu tư của chủ sở hữu, ghi:

Nợ TK 411 – Vốn đầu tư của chủ sở hữu

Có TK 412 – Chênh lệch đánh giá lại tài sản.