Cách hạch toán tài khoản 136 -­ Phải thu nội bộ theo thông tư 133

Phải thu nội bộ là các khoản phải thu phát sinh trong quan hệ thương mại, tài chính giữa doanh nghiệp với đơn vị cấp dưới hoặc giữa các đơn vị cấp dưới trực thuộc doanh nghiệp độc lập. Các đơn vị cấp dưới trực thuộc trong trường hợp này là các đơn vị không có tư cách pháp nhân, hạch toán phụ thuộc nhưng có tổ chức công tác kế toán như các chi nhánh, xí nghiệp, Ban quản lý dự án,… hạch toán phụ thuộc doanh nghiệp.

THÔNG TIN MỚI NHẤT:

>> Khóa học kế toán thực hành – Giảm 50% Học phí

Để phản ánh các khoản nợ phải thu nội bộ và tình hình thanh toán các khoản nợ phải thu nội bộ, kế toán sử dụng tài khoản136 ­- Phải thu nội bộ.

Lưu ý: Không phản ánh vào tài khoản 136 -­ Phải thu nội bộ quan hệ thanh toán giữa doanh nghiệp với các công ty thành viên, xí nghiệp, … là đơn vị có tư cách pháp nhân, hạch toán độc lập.

Giống với thông tư 200/2014/TT-BTC tài khoản 136 -­ Phải thu nội bộ theo thông tư 133/2016/TT-BTC đều thuộc loại tài khoản Tài sản. Nhưng bên cạnh đó nó có một số điểm khác biệt so với thông tư 200. Cách hạch toán tài khoản 136 -­ Phải thu nội bộ theo thông tư số 133/2016/TT-BTC ban hành ngày 26/08/2016, hướng dẫn Chế độ kế toán cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (thay thế Chế độ kế toán theo Quyết định 48/2006/QĐ-BTC và Thông tư 138/2011/TT-BTC) có hiệu lực áp dụng cho năm tài chính bắt đầu hoặc sau ngày 1/1/2017 như thế nào? Mời các bạn theo dõi bài hướng dẫn sau của KẾ TOÁN HÀ NỘI.

I. SO SÁNH TÀI KHOẢN 136 -­ PHẢI THU NỘI BỘ TRONG THÔNG TƯ 133/2016/TT-BTC VỚI THÔNG TƯ 200/2014/TT-BTC

II. NGUYÊN TẮC KẾ TOÁN CỦA TÀI KHOẢN 136 -­ PHẢI THU NỘI BỘ THEO THÔNG TƯ 133/2016/TT-BTC.

Theo điều 19 thông tư 133/2016/TT-BTC khi hạch toán tài khoản 136 – Phải thu nội bộ phải tuân thủ một số nguyên tắc kế toán sau:

“b) Nội dung các khoản phải thu nội bộ phản ánh vào Tài khoản 136 bao gồm:

Ở đơn vị cấp trên:

• Vốn, quỹ hoặc kinh phí đã giao, đã cấp cho cấp dưới;
• Các khoản cấp dưới phải nộp lên cấp trên theo quy định;
• Các khoản nhờ cấp dưới thu hộ;
• Các khoản đã chi, đã trả hộ cấp dưới;
• Các khoản đã giao cho đơn vị cấp dưới để thực hiện khối lượng giao khoán nội bộ và nhận lại giá trị giao khoán nội bộ;
• Các khoản phải thu vãng lai khác.

Ở đơn vị cấp dưới hạch toán phụ thuộc:

• Các khoản được đơn vị cấp trên cấp nhưng chưa nhận được;
• Giá trị sảm phẩm, hàng hóa dịch vụ chuyển cho đơn vị cấp trên hoặc các đơn vị khác để bán;
• Doanh thu bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho các đơn vị nội bộ;
• Các khoản nhờ đơn vị cấp trên hoặc các đơn vị khác thu hộ;
• Các khoản đã chi, đã trả hộ đơn vị cấp trên và đơn vị nội bộ khác;

­    Các khoản phải thu vãng lai khác.

 c) Tài khoản 136 phải hạch toán chi tiết theo từng đơn vị có quan hệ thanh toán và theo dõi riêng từng khoản phải thu nội bộ. Doanh nghiệp cần có biện pháp đôn đốc giải quyết dứt điểm các khoản nợ phải thu nội bộ trong niên độ kế toán.

 d) Cuối kỳ kế toán, phải kiểm tra, đối chiếu và xác nhận số phát sinh, số dư Tài khoản 136 “Phải thu nội bộ”, Tài khoản 336 “Phải trả nội bộ” với các đơn vị có quan hệ theo từng nội dung thanh toán. Tiến hành thanh toán bù trừ theo từng khoản của từng đơn vị có quan hệ, đồng thời hạch toán bù trừ trên 2 Tài khoản 136 “Phải thu nội bộ” và Tài khoản 336 “Phải trả nội bộ” (Theo chi tiết từng đối tượng). Khi đối chiếu, nếu có chênh lệch, phải tìm nguyên nhân và điều chỉnh kịp thời.”

III. KẾT CẤU VÀ NỘI DUNG PHẢN ÁNH CỦA TÀI KHOẢN 136 -­ PHẢI THU NỘI BỘ THEO THÔNG TƯ 133/2016/TT-BTC.

Bên Nợ:

– Số vốn kinh doanh đã giao cho đơn vị cấp dưới;

– Các khoản đã chi hộ, trả hộ đơn vị cấp trên, cấp dưới hoặc các đơn vị nội bộ khác;

–  Số tiền đơn vị cấp trên phải thu về, các khoản đơn vị cấp dưới phải nộp lên;

– Số tiền đơn vị cấp dưới phải thu về, các khoản cấp trên phải giao xuống;

– Số tiền phải thu về bán sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ cho đơn vị cấp trên, cấp dưới, giữa các đơn vị nội bộ với nhau;

– Các khoản phải thu nội bộ khác.

Bên Có:

– Thu hồi vốn, quỹ ở đơn vị cấp dưới;

– Số tiền đã thu về các khoản phải thu trong nội bộ;

– Bù trừ phải thu với phải trả trong nội bộ của cùng một đối tượng.

Số dư bên Nợ:

Số nợ còn phải thu ở các đơn vị nội bộ.

Tài khoản 136 -­ Phải thu nội bộ, có 2 tài khoản cấp 2:

– Tài khoản 1361 ­- Vốn kinh doanh ở đơn vị trực thuộc: Tài khoản này chỉ mở ở đơn vị cấp trên (Tổng công ty, công ty) để phản ánh số vốn kinh doanh hiện có ở các đơn vị cấp dưới không có tư cách pháp nhân hạch toán phụ thuộc do đơn vị cấp trên giao.

– Tài khoản 1368 ­- Phải thu nội bộ khác: Phản ánh tất cả các khoản phải thu khác giữa các đơn vị nội bộ ngoài vốn kinh doanh ở đơn vị trực thuộc.

III. PHƯƠNG PHÁP HẠCH TOÁN KẾ TOÁN MỘT SỐ NGHIỆP VỤ KINH TẾ CHỦ YẾU CỦA TÀI KHOẢN 136 – PHẢI THU NỘI BỘ THEO THÔNG TƯ 133/2016/TT-BTC

Căn cứ vào nguyên tắc kế toán tài khoản 136 và các tài khoản có liên quan; căn cứ vào kết cấu và nội dung phản ánh tài khoản 136 và các tài khoản có liên quan, KẾ TOÁN HÀ NỘI xin hướng dẫn kế toán một số nghiệp vụ kinh tế chủ yếu sau:

4.1. Hạch toán tài khoản 136 – Phải thu nội bộ, ở đơn vị cấp dưới không có tư cách pháp nhân hạch toán phụ thuộc:

4.1.1. Khi đơn vị cấp dưới nhận được vốn do Tổng công ty, công ty giao xuống, ghi:

Nợ các TK 111, 112,. . .

Có TK 411 -­ Nguồn vốn kinh doanh.

4.1.2. Khi chi hộ, trả hộ cho đơn vị cấp trên và các đơn vị nội bộ khác, ghi:

Nợ TK 136 -­­ Phải thu nội bộ (1368)

Có các TK 111, 112,. . .

4.1.3. Căn cứ vào thông báo hoặc chứng từ xác nhận của đơn vị cấp trên về số quỹ khen thưởng, phúc lợi được cấp, ghi:

Nợ TK 136 ­-­ Phải thu nội bộ (1368)

Có các TK 353 – Quỹ khen thưởng phúc lợi.

4.1.4. Số lỗ về hoạt động sản xuất, kinh doanh đã được cấp trên chấp nhận cấp bù, ghi:

Nợ TK 136 ­-­­ Phải thu nội bộ (1368)

Có TK 421 -­ Lợi nhuận chưa phân phối.

4.1.5. Khi bán sản phẩm, hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho các đơn vị trong nội bộ doanh nghiệp, tùy thuộc vào đặc điểm hoạt động và phân cấp của từng đơn vị:

– Trường hợp đơn vị hạch toán phụ thuộc được phân cấp ghi nhận doanh thu, ghi:

Nợ TK 136­ -­ Phải thu nội bộ (1368)

Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (chi tiết giao dịch bán hàng nội bộ)

Có TK 333 – Thuế và các khoản phải nộp nhà nước (chi tiết từng loại thuế).

Đồng thời ghi nhận giá vốn, ghi:

Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán

Có các TK 154, 155, 156 (giá vốn sản phẩm, hàng hóa).

– Trường hợp đơn vị hạch toán phụ thuộc không được phân cấp ghi nhận doanh thu, khi đó giá trị sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cung cấp nội bộ được phản ánh là khoản phải thu nội bộ, ghi:

Nợ TK 136 -­ Phải thu nội bộ (1368)

Có các TK 154, 155, 156 (giá vốn sản phẩm, hàng hóa)

Có TK 333 – Thuế và các khoản phải nộp nhà nước (chi tiết từng loại thuế – nếu có).

4.1.6. Khi nhận được tiền hoặc vật tư, tài sản của cấp trên hoặc đơn vị nội bộ khác thanh toán về các khoản phải thu, ghi:

Nợ các TK 111, 112, 152, 153,. . .

Có TK 136 ­-­ Phải thu nội bộ (1368).

4.1.7. Bù trừ các khoản phải thu nội bộ với các khoản phải trả nội bộ của cùng một đối tượng, ghi:

Nợ TK 336 ­-­ ­ Phải trả nội bộ (3368)

Có TK 136 ­-­ Phải thu nội bộ (1368).

4.2. Hạch toán tài khoản 136 – Phải thu nội bộ, ở đơn vị cấp trên

4.2.1. Khi đơn vị cấp trên (Tổng công ty, công ty) giao vốn kinh doanh cho đơn vị cấp dưới:

– Trường hợp giao vốn bằng tiền, ghi:

Nợ TK 136 ­-­ ­ Phải thu nội bộ (1361 – Vốn kinh doanh ở đơn vị trực thuộc)

Có các TK 111, 112.

– Trường hợp giao vốn bằng TSCĐ, ghi:

Nợ TK 136 ­-­ Phải thu nội bộ (1361) (giá trị còn lại của TSCĐ)

Nợ TK 214 – Hao mòn TSCĐ (giá trị hao mòn của TSCĐ)

Có TK 211 – TSCĐ hữu hình (nguyên giá).

4.2.2. Trường hợp đơn vị cấp dưới phải hoàn lại vốn kinh doanh cho đơn vị cấp trên, khi nhận được tiền do đơn vị cấp dưới nộp lên, ghi:

Nợ các TK 111, 112.

Có TK 136 ­-­ Phải thu nội bộ (1361).

4.2.3. Khi bán sản phẩm, hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho các đơn vị trong nội bộ doanh nghiệp, tùy thuộc vào đặc điểm hoạt động và phân cấp của từng đơn vị, doanh nghiệp có thể ghi nhận doanh thu tại thời điểm chuyển giao hàng hóa, dịch vụ cho các đơn vị cấp dưới hoặc tại thời điểm đơn vị cấp dưới bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ ra bên ngoài:

– Trường hợp doanh nghiệp (đơn vị cấp trên) ghi nhận doanh thu tại thời điểm chuyển giao hàng hóa, dịch vụ cho đơn vị cấp dưới, ghi:

Nợ TK 136 ­-­ ­ Phải thu nội bộ (1368)

Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (chi tiết giao dịch bán hàng nội bộ)

Có TK 333 – Thuế và các khoản phải nộp nhà nước (chi tiết từng loại thuế).

Đồng thời ghi nhận giá vốn, ghi:

Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán

Có các TK 154, 155, 156 (giá vốn sản phẩm, hàng hóa).

– Trường hợp doanh nghiệp không phải ghi nhận doanh thu tại thời điểm chuyển giao hàng hóa, dịch vụ cho đơn vị cấp dưới:

+ Khi chuyển giao hàng hóa, dịch vụ, ghi:

Nợ TK 136 ­-­ Phải thu nội bộ (1368) (Giá vốn và thuế – nếu có)

Có các TK 154, 155, 156 (giá vốn sản phẩm, hàng hóa)

Có TK 333 – Thuế và các khoản phải nộp nhà nước (chi tiết từng loại thuế – nếu có).

+ Khi đơn vị cấp dưới thông báo đã tiêu thụ được sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cho bên thứ ba bên ngoài doanh nghiệp, kế toán phản ánh doanh thu, ghi:

Nợ TK 136 – Phải thu nội bộ (1368)

Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (chi tiết giao dịch bán hàng nội bộ).

Đồng thời ghi nhận giá vốn, ghi:

Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán

Có TK 136 – Phải thu nội bộ (1368) (Giá vốn và thuế – nếu có).

4.2.4. Khoản phải thu về lãi của hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoạt động khác ở các đơn vị cấp dưới, ghi:

Nợ TK 136 ­-­­ Phải thu nội bộ (1368)

Có TK 421 -­ Lợi nhuận chưa phân phối.

4.2.5. Khi chi hộ, trả hộ các khoản nợ của đơn vị cấp dưới, ghi:

Nợ TK 136 ­-­­ Phải thu nội bộ (1368)

Có các TK 111, 112,. . .

4.2.6. Khi thực nhận được tiền của đơn vị cấp dưới chuyển trả về tiền lãi kinh doanh, thanh toán các khoản đã chi hộ, trả hộ, ghi:

Nợ các TK 111, 112,. . .

Có TK 136 ­-­ Phải thu nội bộ (1368).

4.2.7. Bù trừ các khoản phải thu nội bộ với các khoản phải trả nội bộ của cùng một đối tượng, ghi:

Nợ TK 336 ­­-­ Phải trả nội bộ (3368)

Có TK 136 ­ -­ Phải thu nội bộ (1368).